Dzięki skutecznej współpracy szkoła zyskuje nowoczesny program praktyk, przedsiębiorstwo kształ...
MASZ PYTANIA? ZADZWOŃ: 22 53 10 500
German Quality, czyli gdzie leży sekret niemieckiego systemu kształcenia zawodowego
W Niemczech dualne kształcenie zawodowe jest drogą do zawodowego sukcesu i kuźnią młodych. Rokrocznie szeregi niemieckich firm zasilane są przez kolejnych absolwentów-wykwalifikowanych specjalistów, co pomaga napędzać gospodarkę. W wielu krajach niemiecki system stawia się jako wzór do naśladowania i przykład dobrej praktyki. Na czym polega jego sekret?
Praktyka czyni mistrza
W 2018 r. ponad 1,3 miliona młodych ludzi kształciło się w systemie dualnym w Niemczech. Ten system łączący naukę z pracą jest najważniejszym filarem edukacji zawodowej w Niemczech i jest wysoko ceniony na całym świecie. Przepis na sukces: od samego początku nauka opiera się o zasadę learning by doing. Praktyczna nauka odbywa się w firmie, redukując w ten sposób sztuczne, oparte na teorii zajęcia szkolne.
Dla firm dualne kształcenie zawodowe jest ważnym elementem w polityce HR. Wiele firm zmaga się przecież z niedoborem pracowników, sprawnym zarządzaniem wiekiem firmy lub niedopasowaniem ich kwalifikacji do potrzeb. Dobrze wykwalifikowana młoda kadra specjalistów jest niezbędna do zapewnienia poprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Kwalifikacje pracownika, który odbierał naukę w samej firmie, odpowiadają dokładnie jej wymaganiom, a każdy rocznik absolwentów systemu dualnego zasila kadrę przedsiębiorstwa.
System dualny jest najlepszym sposobem na płynne wejście młodych ludzi na rynek pracy. Jest to jeden z powodów, dla których bezrobocie wśród młodzieży w Niemczech jest tak niskie w porównaniu z innymi krajami, w których kształcenie zawodowe w głównej mierze odbywa się w szkole (według danych Eurostatu bezrobocie wśród niemieckiej młodzieży wyniosło w 2018 r. 3,4%).
Przedsiębiorstwo i szkoła: symbioza praktyki i teorii
Kształcenie zawodowe w systemie dualnym ma dwóch silnych partnerów: zakład kształcący oraz szkołę zawodową, w której uczniowie zdobywają wiedzę teoretyczną. Przedsiębiorstwo przejmuje odpowiedzialność za kształcenie praktyczne. Uczniowie spędzają w firmie od trzech do czterech dni w tygodniu, ucząc się i wykonując zadania podobne do tych, które czekają na nich jako późniejszych pracowników firmy.
Kształcenie uzupełniane jest nauką w szkole zawodowej. Treści, które są przekazywane uczniom w firmie, są dostosowane do treści lekcji w szkole. Uczniowie przychodzą do szkoły od jednego do dwóch dni w tygodniu.
Uczeń – pracownik młodociany
Uczeń pobierający naukę w przedsiębiorstwie jest właściwie traktowany jako część zespołu i pełnoprawny pracownik firmy. Ma podpisaną umowę z zakładem i za swoją pracę otrzymuje wynagrodzenie, które w kolejnych latach nauki się zwiększa. Jest to oczywiście związane z tym, że w każdym kolejnym roku uczeń zdobywa większe doświadczenie, a co za tym idzie swoją pracą w realny sposób wspiera firmę i pracuje na jej wynik. W związku z tym bardzo często kształcenie zawodowe jest traktowane nie jako koszt dla firmy, ale inwestycja która z czasem procentuje.
Szeroki wachlarz profesji
Obecnie w Niemczech istnieje około 340 uznanych zawodów szkolnictwa zawodowego, z czego około 270 znajduje się pod nadzorem izb przemysłowo-handlowych. Inne zawody związane są z rzemiosłem lub rolnictwem.
Rozporządzenia dotyczące kształcenia zawodowego obejmują swoim zasięgiem wszystkie kraje związkowe i w szczegółach określają sposób funkcjonowania dualnego kształcenia zawodowego. Dzięki temu udało się zagwarantować, że kształcenie na północy Niemiec odbywa się na takim samym poziomie, co na południu. Dodatkowo zwiększa się mobilność absolwentów kształcenia dualnego.
Przepisy dotyczące kształcenia zawodowego są opracowywane przez doświadczonych praktyków z firm. W końcu nikt nie wie lepiej niż sami przedsiębiorcy jakie umiejętności i kwalifikacje są pożądane w danym zawodzie.
Podstawy prawne: Ustawa o kształceniu zawodowym
Od 1969 roku kształcenie w firmie zostało uregulowane w Ustawie o kształceniu zawodowym (Berufsbildungsgesetz, BBiG). Prawo gwarantuje firmom swobodę kształcenia specjalistów. Po raz ostatni została ona gruntownie zmodernizowana w kwietniu 2005 r. Ustawa określa również, że Niemieckie Izby Przemysłowo-Handlowe (Industrie- und Handelskammer, IHK) ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie jakości kształcenia w miejscu pracy. Izby, obok szkoły i przedsiębiorstwa, stanowią trzeci filar niemieckiego systemu kształcenia.
Rola izb przemysłowo-handlowych
IHK są samorządowymi organami niemieckiej gospodarki regionalnej. Wszystkie firmy z sektora przemysłowo-handlowego muszą zostać członkami jednej z 80 niemieckich Izb Przemysłowo-Handlowych. Jednocześnie ustawodawca określił różne ustawowe zadania IHK, w szczególności w zakresie kształcenia zawodowego. IHK reprezentują zarówno interesy przedsiębiorstw, jak i samego państwa. Izby doradzają firmom i je wspierają:
- IHK są w stałym kontakcie z firmami, określają potrzebę zmian w wymogach kwalifikacyjnych gospodarki i wprowadzają dostosowania do przepisów kształcenia
- Nie każda firma może kształcić w każdym zawodzie. Jeśli chcesz kształcić, musisz dysponować zarówno fachową wiedzą, jak również umiejętnościami interpersonalnymi. Izby sprawdzają odpowiednie przygotowanie instruktorów zawodu i, jeśli to konieczne, organizują odpowiednie kursy.
- Jeśli firma nie jest w stanie zapewnić przekazania wszystkich treści (umiejętności) przewidzianych dla danego zawodu, IHK organizuje wspólne programy kształcenia między różnymi firmami.
- Umowy o kształcenie zawodowe zawierane między uczniem a przedsiębiorstwem są rejestrowane przez izby. Jeśli okres kształcenia ma zostać skrócony lub przedłużony, jest to również odnotowywane przez IHK. Uczniowie mogą liczyć na pomoc doradców zawodowych, których usługi również zapewnia IHK. Jeśli w trakcie okresu kształcenia między przedsiębiorstwem kształcącym a uczniem dojdzie do nieporozumień lub konfliktów, izba organizuje mediację.
- IHK organizują i są odpowiedzialne za egzaminy cząstkowe i końcowe. W tym celu powołują komisje egzaminacyjne, w których zasiadają doświadczeni praktycy: przedstawiciele pracodawców, przedstawiciele pracowników i nauczyciele szkół zawodowych. Komisje egzaminacyjne działają pro bono. Około 170 000 egzaminatorów pracuje w około 28 000 komisjach egzaminacyjnych, które są gwarantem zorientowania na praktykę w egzaminach zawodowych.
- Izby decydują również o dopuszczeniu ucznia do egzaminu i wystawiają certyfikaty. Zadania egzaminacyjne są tworzone centralnie, to znaczy że uczniowie w całych Niemczech zdają ten sam egzamin. Dzięki temu certyfikat ukończenia kształcenia zawodowego ma taką samą wartość w całym kraju.
Produkt eksportowy
Ze względu na to, że niemiecki dualny system kształcenia przynosi w Niemczech świetnie efekty, kilkanaście lat temu powstał pomysł, aby z tego systemu uczynić produkt eksportowy. Za jego rozpowszechnianie są odpowiedzialne niemieckie zagraniczne izby przemysłowo-handlowe (Auslandshandelskammer, AHK) – a więc zagraniczne odpowiedniki IHK – które działają na całym świecie. Zagraniczne izby czepią bezpośrednio z niemieckiego know-how w zakresie kształcenia dualnego, pomagają implementować jego założenia lokalnie i przeprowadzają certyfikację zgodnie z niemieckim standardem.
Ostatnie case-study
VIEW ALL
Od ucznia do wykwalifikowanego tapicera – praktyczna nauka zawodu w Polinova Polska
Klasa patronacka Europol Meble Polska – udane działanie na rzecz pozyskania wykwalifikowanej załogi
Kształcenie zawodowe nie jest już tylko udziałem szkół. Przejmując formę kształcenia z innych k...
Kształcenie zawodowe w Leopol Meble Polska – wieloletnia tradycja
Cały koncern Polipol jest zaangażowany w kształcenie zawodowe, dlatego też firma Leopol Meble P...
